Święto górnołużyckiej architektury w Bogatyni na kolejowym placu

Dzień Otwartych Domów Przysłupowych w Dworcu Historycznym w Bogatyni (fot. A. Lipin)

Bractwo Ziemi Bogatyńskiej - stowarzyszenie, które podjęło się arcytrudnej misji dbania o historyczną spuściznę w gminie - przygotowało program Dnia Otwartych Domów Przysłupowych 2016 w Bogatyni. Współudział stowarzyszenia plastyków "Krecha" i Koła Gospodyń Wiejskich z Markocic wprowadził szczyptę artystyczną i kulinarną. Miejsce wydarzenia było dość oczywiste - dawna stacja kolejowa, późniejszy dworzec autobusowy. Od kilku lat budynek stacyjny jest siedzibą BZB, w którym bracia (i siostry) starają się prowadzić lokalne muzeum. Niestety nie jest przysłupowo-szachulcowym. Jednak członkowie Bractwa zrobili co mogli, by drewnianą górnołużycką architekturę przybliżyć gościom jak najlepiej: wystawili wiele plansz z archiwalnymi fotografiami bogatyńskiej zabudowy, dziesiątki słomianych prac Mariana Lorka przedstawiających bogatyńskie przysłupy, a wewnątrz Dworca Historycznego - modele tych domów. Zatem przynajmniej we warstwie wizualnej domy przysłupowe były obecne.

Tak wystrugiwano dom przysłupowy - cieśle z Oderwitz przy pracy (fot. A. Lipin)

Żywym punktem programu był pokaz przysłupowej ciesielki według tradycyjnych metod pracy. Dzięki fachowcom z Oderwitz i profesjonalnemu komentarzowi Piotra Palma - nieocenionego miłośnika górnołużyckiej architektury i Bogatyni - mogliśmy przynajmniej w namiastce poznać jak konstruowano budynki przysłupowe.

Górnołużyczanki w nowym stroju regionalnym zaprojektowanym przez Pracownię Krawiecką VIVIEN z Bogatyni (fot. A. Lipin)

Zjawiskiem wyjątkowo przykuwającym wzrok, były cztery modelki prezentujące nowoczesne stroje górnołużyckie. Zaprojektowane i uszyte przez Pracownię Krawiecką VIVIEN z Bogatyni, na podstawie tradycyjnych opisów i wizerunków. Nowoczesna stylistyka i materiały, a zarazem tradycyjne kolory i wzory skomponowane tak, aby oddać charakter kraju - Górnych Łużyc, prezentowały się doskonale.
Ostatnim akcentem tematycznym w ramach Dnia Otwartych Domów Przysłupowych 2016 w Dworcu Historycznym był konkurs plastyczny malowania domów.

Stragany stowarzyszenia plastyków KRECHA i Mariana Lorka, Domu Pomocy Społecznej JĘDREK z Opolna, Koła Gospodyń Wiejskich z Markocic (fot. A. Lipin)

Cieszy zaangażowanie Bractwa Ziemi Bogatyńskiej i pozostałych organizacji społecznych. Dowody uznania należą się każdemu, kto przyłożył rękę do zorganizowania DODP 2016 w Bogatyni. Niestety jak na 18-tysięczne miasto publiczność nie dopisała. Winić oczywiście można za to kalendarz - mieliśmy ostatni dzień długiego, świątecznego weekendu. W dodatku z piękną pogodą. Z pewnością wielu wyjechało w okolicę i daleko, daleko poza nią. A mimo to pozostaje niedosyt, że w programie było tak mało punktów prezentujących architekturę przysłupowo-szachulcową. Sądzę, że gdyby wydarzenie, wzorem lat poprzednich, odbywało się w sąsiedztwie któregoś z przysłupów, byłoby bardziej "przysłupowe". Do koordynującego Dzień Otwartych Domów Przysłupowych 2016 w Polsce stowarzyszenia "Dom Kołodzieja", właściciele pięciu domów zgłosili ich otwarcie:

• nr 30 przy ul. Waryńskiego
• nr 32 przy ul. Waryńskiego
• "Dom Zegarmistrza" (nr 17) przy ul. Waryńskiego
• nr 18 przy ul. Waryńskiego
• nr 7 przy ul. Słowackiego

Bogatyński dom przysłupowo-szachulcowy nr 24 przy ul. Waryńskiego (fot. A. Lipin)

Tym bardziej dziwi, że nie było przy nich informacji o możliwości zwiedzania. Zabrakło też jakichkolwiek dodatkowych elementów podkreślających odświętność tego dnia. Bardziej aktywne zaangażowanie właścicieli jest jedyną metodą na przyciągnięcie do domów przysłupowych gości. Przede wszystkim byłaby to atrakcja dla przyjezdnych, odwiedzających tego dnia Krainę Domów Przysłupowych. Wszak nie jest wielkim odkryciem, że - uogólniając - bogatynianie nie cenią górnołużyckiej architektury. Niestety archiwalne fotografie w bogatyńskim muzeum oraz konkurs plastyczny to za mało, by turyści zechcieli odwiedzić Bogatynię podczas Dnia Otwartych Domów Przysłupowych. Aby ocalały - nie mogą być tylko otwarte. Muszą być jeszcze przyjazne i atrakcyjne.
W Bogatyni 29 maja 2016 r. nie były...

Dom przysłupowo-szachulcowy nr 18 przy ul. Waryńskiego (fot. A. Lipin)