Góry Izerskie mają złożoną budowę. Geologowie przypisują je do metamorfiku izerskiego. To formacja geologiczna powiązana z inną - krystalinikiem karkonosko-izerskiem budującym Karkonosze i część czeskich Gór Izerskich

Niewielki kamieniołom w Kotlinie, w którym wydobywano piryty

W polskich Górach Izerskich występują przede wszystkim gnejsy, granitognejsy oraz łupki łyszczykowe, ale między pospolitymi skałami kryją się również cenniejsze dla człowieka skały i kruszce: kwarc w bardzo czystej postaci, turmaliny, granaty, ruda cyny, kobaltu, nieco złota i wiele innych.
Kilka miejsc na mapie Gór Izerskich okazało się wyjątkowo hojnych. Walonowie wskazywali na Wieczorny Zamek (Zwalisko), Jagnięcy Potok na Izerskiej Łące, Złotą Jamę oraz Dolinę Małej Kamiennej.

Jednak najbardziej znane ze skarbów było ujście Šafirovego potoku do Jizerki na Malej jizerskej louce i Izerska Łąka nad Izerą. Lista minerałów jakie tam znajdowano jest długa: amfibole, apatyty, diopsyty, tytanity, ametysty, awanturyny, chalcedony, chryzoprazy, kryształy górskie, granaty, cyrkony, turmalin i czarne ilmenity, nazywane izerynami. Zapisy z 1845 r. świadczą, że izeryny były niezłym źródłem dochodu mieszkańców Jizerki i Gross-Iser. Kobiety i dzieci wybierały je z potoków, a po prostej obróbce sprzedawano je do Berlina i Drezna na wyrób biżuterii żałobnej.
Najcenniejsze, lecz zarazem najrzadsze w Górach Izerskich, są rubiny i szafiry. Znajdowane okazy osiągały do 1 cm wielkości i uchodzą za najpiękniejsze w Europie.

Minerałem mającym największe znaczenie przemysłowe w polskiej części G. Izerskich okazał się niemal czysty kwarc. Występuje w postaci grubej na kilkaset metrów i długiej na 10 km żyły. Najpłycej zalega na samym szczycie Białego Kamienia (1088 m n.p.m.). Wydobycie kwarcu w tym miejscu rozpoczęte już w XIII w. trwało do niedawna w kopalni Stanisław. Do 1902 r. kwarc przerabiano na szkło kryształowe w izerskich hutach.

Źródełko bijące na pn. zboczach Sępiej Górze w Kamienickim Grzbiecie. W Górach Izerskich są setki podobnych

Kolejnym bogactwem z wnętrza gór są tryskające wody. Źródła izerskich potoków i rzek są zasobne w bardzo smaczną wodę. Jednak najwartościowsze są wody mineralne. W Górach Izerskich jest kilka uzdrowisk z wodami mineralnymi. W czeskiej części gór tryskają zdroje we Vratislavicích nad Nisou, w Lázne Libverda oraz opodal Nowego Miasta pod Smrkiem w dolinie Ztraceného potoku. Po polskiej stronie granicy radoczynne szczawy (ogromna rzadkość w Polsce) występują w okolicach uskoku tektonicznego pod Świeradowem-Zdrojem, a wody bogate w magnez pod Czerniawą-Zdrojem. Być może żył wodnych jest znacznie więcej, lecz są nierozpoznane.
Skład mineralny świeradowskich i czerniawskich źródeł jest dość bogaty i mają właściwości lecznicze. Mimo lekko metalicznego posmaku są bardzo smaczne i będąc w hali spacerowej Domu Zdrojowego w Świeradowie warto spróbować kubeczek.