W osadzie Orle powstanie pracownia dydaktyczno-obserwacyjna. Uczniowie i nauczyciele dowiedzą się jak mierzyć poziom zanieczyszczenia światłem poprzez pomiary jasności nocnego nieba

W ST Orle powstanie pracownia astronomiczna (fot. T. Mrozek)

Urządzenie pracowni sfinansuje Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach przedsięwzięcia "Ścieżki Kopernika". Projekt "Wygasz. Innowacyjny projekt badania zanieczyszczenia światłem w województwie dolnośląskim przy udziale uczniów i nauczycieli szkół średnich." wygrał konkurs ogłoszony przez ministerstwo w 2012 r.
Zajęcia w pracowni odbywać się będą pod okiem doświadczonej grupy zawodowych astronomów. Pozwolą młodzieży zdobyć umiejętności prowadzenia rzetelnych badań naukowych i myślenia przyczynowo-skutkowego.

Projekt "Wygasz..." poprowadzą wspólnie Instytut Astronomiczny UWr i Towarzystwo Izerskie występując razem jako konsorcjum Unizery. Obie instytucje od lat rozwijają projekt Astro Izery, zagospodarowując astronomicznie Góry Izerskie. "Wygasz", będzie więc rozwinięciem dotychczasowych działań popularyzujących naukę, prowadzonych przez astronomów od 2007 roku w ramach projektu Astro Izery.

Głównym celem projektu jest podniesienie w społeczeństwie poziomu wiedzy o zasięgu i skutkach zanieczyszczenia światłem. Najlepszym kanałem dotarcia jest oczywiście młodzież i jej wychowcy. Projekt będzie zatem wykorzystywał potencjał uczniów i nauczycieli. Prowadzone badania będą realizowały postulat naukowego zagospodarowania obszaru oddalonego od dużych ośrodków akademickich. Ponieważ działania skupią się w Górach Izerskich, bezpośrednim zapleczem będzie rejon jeleniogórski, czyli powiaty: lubański, lwówecki, jeleniogórski.

Zespół ekspertów oceniających zgłoszone do "Ścieżek Kopernika" wnioski przyznał "Wygaszowi..." 50 pkt na 50 możliwych.
Konkurs o finansowanie projektów badawczych w ramach przedsięwzięcia "Ścieżki Kopernika" to wyjątkowe, pierwsze tego typu przedsięwzięcie w Polsce. Jego celem jest popularyzacja nauki wśród członków lokalnej społeczności, w szczególności wśród młodzieży szkolnej. Projekty realizowane mają zawierać element badań naukowych prowadzonych z zaangażowaniem osób spoza środowiska naukowego. W konkursie mogły startować konsorcja składające się z co najmniej jednej jednostki naukowej i jednego podmiotu działającego na rzecz nauki. W skład mogły ponadto wchodzić organizacje pozarządowe i jednostki samorządu terytorialnego. Na realizację "Ścieżek Kopernika" MNiSW przeznaczyło 3,2 mln złotych. Zgodnie z założeniem w jednym województwie dofinansowanie miał otrzymać tylko jeden ze zgłoszonych do konkursu projektów.

W sumie zgłoszonych zostało 76 wniosków z całej Polski, w tym 9 z woj. dolnośląskiego. Trzy najwyżej ocenione w dolnośląskim zostały zgłoszone przez konsorcja, w skład których wchodził Uniwersytet Wrocławski:
1. projekt "Wygasz. Innowacyjny projekt badania zanieczyszczenia światłem w województwie dolnośląskim przy udziale uczniów i nauczycieli szkół średnich." z udziałem Wydziału Fizyki i Astronomii
2. projekt "NanoMobil - mobilne laboratorium nanonauki." z udziałem Wydziału Fizyki i Astronomii
3. projekt "Złoty Dolny Śląsk - analiza złotonośności wybranych obszarów Dolnego Śląska." z udziałem Wydziału Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska

Wszystkie trzy projekty zostały bardzo wysoko ocenione pod względem merytorycznym, otrzymując prawie maksymalną lub maksymalną ilość punktów. Równie wysoko zostały ocenione wnioski złożone z innych województw. Ponad połowa projektów otrzymała 40 lub więcej punków. Niestety często jedyną przeszkodą do realizacji doskonałych projektów popularyzujących naukę jest brak wsparcia finansowego. Ten brak, chociaż po części, wypełnią "Ścieżki Kopernika". Po części, bo zgodnie z założeniami konkursowymi, dofinansowanie dostanie tylko 16 wniosków. Pozostaje mieć nadzieję, że inne zostaną zrealizowane w przyszłości. Przepływ wiedzy od środowisk naukowych do społeczeństwa jest bardzo ważnym i koniecznym procesem we współczesnym społeczeństwie opartym na wiedzy i informacji.