Gierałtówek to dzisiejsza nadgraniczna część Pobiednej, wchłonięta przez nią podobnie jak Ulicko i Unięcice

Pobiedna-Gierałtówek, końcowy odcinek ul. Hetmańskiej (fot. meffer)

Prezentujemy ten przysiółek oddzielnie wobec Pobiednej, ponieważ jest żywym świadectwem wielkiej historii. Otóż osadę założył na gruntach Unięcić w Górnych Łużycach, jako Neu Gersdorf (Nowy Gersdorf) w 1687 r. Karol Feliks Ernest von Gersdorf. Stała się schronieniem dla uchodźców religijnych, którzy masowo uciekali ze Śląska przed represjami podczas kontrreformacji prowadzonej w krajach podległych Habsburgom.

Graf Gersdorf osiedlił na swoich włościach śląskich protestantów z Czadrowa i Przedwojowa k. Kamiennej Góry. Poddani cystersów z Krzeszowa dostali od klasztoru ultimatum: w ciągu czterech tygodni przejdą na katolicyzm albo opuszczą swe gospodarstwa. Wszyscy mieszkańcy wybrali uchodźstwo i wyruszyli w kierunku Drezna, aby zostać poddanymi elektora saskiego Jana Jerzego III, który na Śląsku cieszył się wówczas wielkim autorytetem.
Blisko 700. z nich (niektóre źródła mówią nawet o liczbie 1240) zatrzymało się w swej wędrówce w Pobiednej. Życzliwe przyjęcie w pierwszym saskim miasteczku oraz niewątpliwe piękno tej okolicy skłoniło niektórych egzulantów do osiedlenia się w dobrach Gersdorfow - uczyniło tak około 130 Ślązaków. Inni wygnańcy z Czadrowa i Przedwojowa wybrali Świecie oraz Wolimierz. Jednakże większość uchodźców szukając lepszych terenów wyruszyła w głąb Saksonii.
W 1694 r. mieszkało w Neu Gersdorf 126 osób w 23. gospodarstwach.

Część Gierałtówka z Wieżą Mon Plaisir na starej pocztówce

W roku 1756 Neu Gersdorf oraz wszystkie pozostałe miejscowości w okolicy, odziedziczył jeden z najwybitniejszych przedstawicieli rodziny - graf Adolf Traugott von Gersdorf. W latach 1803-4 w lesie na południe od wsi, na wysokości 535 m n.p.m. wybudował wieżę Mon Plaisir - obserwatorium meteorologiczne i astronomiczne, gdzie urządził swą pracownię.
W latach późniejszych właścicielem Neu Gersdorf był hr. Victor Amadeus Rothenburg.

Zaraz po II wojnie światowej osadę nazwano Kolonia Hetmańska. Następnie głównej drodze nadano nazwę ulica Hetmańska. Choć nazwę Neu Gersdorf zamieniono na Gierałtówek to niemal nikt dzisiaj o niej nie pamięta - podobnie jak nazwy Unięcice. Gdyby mieszkańców Pobiednej zapytać jak trafić do Unięcic to ogromna większość odpowie, że nie słyszała, aby taka miejscowość była gdzieś w okolicy. A gdyby zapytać o Gierałtówek to z pewnością wysłaliby do Giebułtówka koło Giebułtowa. Tak oto zatarła się odrębność osiedla, które powstało jako echo wielkiej wojny trzydziestoletniej.

Ulica Hetmańska (oś dawnej Neu Gersdorf), która przecina Gierałtówek, aż do granicy z Czechami jest jedną z najdłuższych ulic Pobiednej. Znajduje się przy niej około 20 budynków, m.in.: szkoła podstawowa, remiza OSP oraz Dom Samotnej Matki ("Markot"), w którym do niedawna znajdowała się Strażnica Straży Granicznej.