W czasie II wojny światowej gierczyńskie złoża rud cyny nie były zapomniane. Trwało wydobycie, badano zasobność i umiejscowienie złóż rud cyny oraz... radioaktywność wody kopalnianej

Wejście do głównego szybu kopalni Anna Maria (fot. Feliks Chojnacki)

Po wojnie nasze okolice stały się obiektem trwających wiele lat poszukiwań i badań geologicznych, także poszukiwań uranu. Kulminacją tych działań był projekt ZBiPM Cuprum z końca lat 70-tych dotyczący kopalni rud cyny z planowaną eksploatacją przez 30 lat. Można polemizować - "szkoda" czy "na szczęście nie". Z pewnością nie będzie to ostatni pomysł na kopalnie w paśmie Grzbietu Kamienieckiego.

Starymi, opuszczonymi kopalniami w okolicach Gierczyna zainteresowano się w 1939 r.
W orzeczeniu z dnia 2 VI 1939 r., dotyczącym wyników badań, opracowanym przez
dr H. Putzera, stwierdza się, że złoże w obszarze działania kopalni "Hundsrücken" zostało rozpoznane do głębokości 100 m. Odwodniono wtedy podziemne wyrobiska kopalń rud cyny "Reicher Trost" i "Hundsrücken". Celem działań była ocena radioaktywności wód kopalnianych.
W trakcie odwadniania kopalni "Hundsrücken" wydobyto pozostałości drewnianej pompy odwadniającej ("kunsztu wodnego") z XVIII w., które obecnie znajdują się w muzeum górnictwa w Zabrzu.
W roku 1940 ponownie wznowiono roboty geologiczno-rozpoznawcze. Stwierdzono m.in., że chodnik na najgłębszym poziomie 94 m był zasobny w rudę, a wstępne wyniki badań skłoniły do prowadzenia dalszych poszukiwań na większych głębokościach. Odbudowano i uruchomiono też kopalnię "Reicher Trost", zlokalizowaną ok. 600 m na wschód od kopalni "Hundsrücken". Roboty geologiczne i górnicze wstrzymano dopiero 17 marca 1945 r., co pozwala sądzić, że przywiązywano do nich wielką wagę (o braku cyny w produkcji militarnej III Rzeszy niech świadczy fakt sprowadzania cyny U-Boot’ami z Japonii).
W 1942 r. poszukiwania odwiertami w obu kopalniach dały efekt: odnaleziono rudę cyny. Sprawozdanie niemieckie mówi o " śladach oznaczonych analitycznie", co nie przeszkodziło jednak podjęciu eksploatacji górniczej w 1944 r.
W ramach prac rozpoznawczych w kopalni "Reicher Trost" oczyszczono szyb pochyły do głębokości 50 m. i do 1945 r. prowadzono poważne prace poszukiwawcze, m.in. przedłużono szyb do głębokości 80 m. Po 17 marca 1945 r. kopalnia ponownie została zatopiona. Prowadzone roboty potwierdziły wysoki poziom wód gruntowych na obszarze działania dawnych kopalń - w szybie kopalni "Reicher Trost" wodę napotkano już na 14 m głębokości.

Czytasz jedną ze stron artykułu. Przeczytaj także pozostałe: