Góry zimą bywają groźniejsze niż latem. Bądź rozsądny i przestrzegaj zasad - wrócisz bezpiecznie

Turystyka zimowa w górach to nie to samo co letnie wędrówki

WIATR

Wiejący w górach z dość znaczną siłą powoduje obniżenie sprawności fizycznej organizmu, nieraz również psychofizycznej. Skutkiem działania wiatru jest utrata - wyższa niż normalnie - ciepła w organizmie ludzkim. Silny wiatr działa na sylwetkę ludzką. Plecak lub niesione narty jak żagiel powodują utratę równowagi, a niekiedy mogą utrudniać oddychanie. Należy wtedy osłonić usta, ręką, szalikiem, chustką lecz nie odwracać się do wiatru plecami gdyż spowoduje to jeszcze większe trudności w oddychaniu.

MGŁA

W górach, zwłaszcza na otwartych przestrzeniach, utrudnia, a często wręcz uniemożliwia orientację w terenie i ustalenie miejsca pobytu oraz dalszej drogi. Mgła rozprasza fale akustyczne powodując, że na stokach i kotlinach nawoływanie będzie bardzo słabo słyszalne, a ponadto może być odbierane mylnie, to znaczy nie z tego kierunku gdzie znajduje się nawołujący.
Na terenach płaskich głos we mgle rozchodzi się z siłą zwielokrotnioną, powodując złudzenie akustyczne, iż rozmawiający lub nawołujący znajduje się bardzo blisko, odwrotnie niż w rzeczywistości. Bardzo często na otwartym terenie - łąki, polany - w gęstej mgle zaczynamy zataczać duże koło i dlatego taki teren należy przemierzać bardzo ostrożnie, a całą uwagę skupiać na przebiegu szlaku turystycznego.
W terenie wysokogórskim - zwłaszcza w Tatrach - jedyne bezpieczne wyjście, gdy mgła jest bardzo gęsta, to zawrócenie i powrót już znanym szlakiem.

Góry zimą są niebezpieczniejsze niż latem. Zrób wszystko, aby pomoc ratowników nie była Ci potrzebna. Oni także ratując Ci skórę zimą narażą się bardziej

ZIMNO

Długie przebywanie w warunkach obniżonej temperatury powietrza, przy wysiłku fizycznym jakim jest marsz, jazda na nartach czy wspinaczka powoduje osłabienie organizmu ludzkiego, a w konsekwencji prowadzi do wychłodzenia organizmu, a zimą wręcz do odmrożeń. Duże wychłodzenie organizmu objawiać może się apatią - brakiem chęci do kontynuowania marszu - i osłabieniem fizycznym. Najlepszym sposobem zabezpieczenia się przed zimnem jest sucha, ciepła bielizna i odpowiednie wierzchnie ubranie.

SŁOŃCE

Operacja promieni słonecznych w górach tak w lecie jak i w zimie jest niebezpieczna nie tylko przy bezchmurnym niebie. Udar cieplny może również wystąpić w dni bezsłoneczne, lecz wilgotne i gorące. Upał i promieniowanie słońca nasz organizm najbardziej odczuwa w kotłach i na osłoniętych stokach, zimą firnowych, małych kotlinkach. Słońce silnie operujące zimą na stoki górskie może spowodować duże zagrożenie lawinowe, obrywy nawisów itp. Nakładanie grubych warstw kremów, które powodują rozmiękczenie skóry i zatkanie porów jest niewskazane. Ponadto woda zawarta w kremach w zimie przyspiesza odmrożenia, a w lecie oparzenia, gdyż każda kropelka wody działa jak soczewka.

BURZE I PIORUNY

Pierwszymi objawami mających nastąpić wyładowań atmosferycznych w wysokich partiach gór - granie, szczyty - jest tzw. ciche wyładowanie, charakteryzujące się cichym bzykaniem, suchym trzaskaniem, stawaniem włosów na głowie. Po zaobserwowaniu tych zjawisk należy jak najszybciej opuścić wyeksponowane miejsce. Bezpośrednie uderzenie pioruna w człowieka zdarza się na ogół bardzo rzadko, większość porażeń następuje z powodu występowania tzw. napięcia krokowego i wtórnych, wzbudzonych pierwotnym wyładowaniem napięć. Dlatego też im większe rozstawienie stóp człowieka w momencie bliskiego uderzenia pioruna, tym większe niebezpieczeństwo porażenia. Może również nastąpić przeskok iskry na człowieka od drzew lub ściany skalnej. Metalowe przedmioty nie "ściągają" (jak powszechnie się sądzi) piorunów, mogą w nich jednak powstać silne prądy wzbudzone i dlatego dobrze jest odłożyć je na bok.
Najdrobniejsze oznaki nadchodzącej burzy powinny nas skłonić do wycofania się w bezpieczny teren, najlepiej powrót do schroniska.

Zimą ciepły napój i dodatkowy zapas prowiantu w górach może uratować życie

CIEMNOŚĆ, PRZYMUSOWY BIWAK

Trudności terenowe lub też warunki atmosferyczne na szlaku spowodować mogą, że w górach zaskoczy nas noc, a zmęczenie i trudności trasy nie zezwolą nam na kontynuowanie marszu. Zmuszeni zostaniemy by przeczekać noc w górach do świtu, a więc przygotować nieplanowany biwak. Tak w lecie jak i w zimie należy wówczas wybrać miejsce osłonięte od wiatru. Przy doborze miejsca na biwak w zimie pamiętać należy, że miejsca na których został wywiany śnieg najbardziej właśnie narażone są na wiatr. Z kamieni można ułożyć murek od strony wiatru, z gałęzi ułożyć prowizoryczny szałas, liście ułożyć w stertę i osłonić od strony wiatru gałęziami. Izolację od ziemi można wykonać z liści lub gałęzi, z plecaków wykonać oparcie pod plecy. W lesie biwak można urządzić pod zwisającymi gałęziami dużego drzewa liściastego, które w zimie dodatkowo obsypane śniegiem tworzą na ogół bardzo dobrze osłonięte miejsce wokół pnia.

Zimą biwak można również przygotować w jamie śnieżnej, która pozwala przeczekać noc w bardzo dobrze osłoniętym pomieszczeniu i chroni przed niskimi temperaturami na zewnątrz. Kopanie jamy śnieżnej jest czynnością pracochłonną, lecz przy dużym mrozie praca jest w efekcie opłacalna.

NAWISY, LAWINY, PŁATY ŚNIEGU

Nawisy powstają pod wpływem wiatru na górach i grzbietach górskich. Poruszając się po tych formacjach górskich nie wolno wchodzić na wysięg nawisu.

LAWINA MOŻE ZEJŚĆ WSZĘDZIE, LAWINA MOŻE ZEJŚĆ ZAWSZE. Nikt nie może powiedzieć, że dany stok w danej porze dnia jest całkowicie bezpieczny.

W górach GOPR obserwując pokrywę śnieżną ogłasza stan zagrożenia lawinowego w V-stopniowej skali. Należy bezwzględnie stosować się do tych ostrzeżeń, a przed wyjściem w góry zasięgnąć informacji w poszczególnych placówkach służby ratownictwa górskiego.
Płaty śniegu, które można spotkać w wyższych partiach gór nawet przez cały rok są szczególnie zdradliwe mimo swej atrakcyjności. Nieostrożne postawienie nogi - nawet przy wykopaniu stopnia - może być przyczyną poślizgnięcia się, a zahamowanie na takim płacie jest praktycznie niemożliwe.

ZABAWY NA PŁATACH ŚNIEGU TO TANIEC ZE ŚMIERCIĄ. Na pewno potrafisz z nią tańczyć?