W ostatni weekend sierpnia czternasty raz spotkaliśmy się z gwiazdami, planetami oraz ich badaczami

Sala konferencyjna w hotelu BIATHLON niemal się wypełniła (fot. A. Lipin)

Kiedy po raz pierwszy 7 lat temu astronomowie zaprosili szeroką publiczność w Góry Izerskie na obserwacje astronomiczne i wykłady popularnonaukowe, cel był ciemny: zapoznać turystów i lokalną społeczność z wyjątkowym dziś w Europie, ciemnym niebem. Frekwencja na Stogu Izerskim podczas pierwszych spotkań z gwiazdami nie była wielka, aczkolwiek osiągnięcie doniosłe. Bez żadnej przesady można powiedzieć, że ten mały krok w izerskiej przestrzeni, stał się znaczącym posunięciem dla całej regionalnej ludzkości. Przez kilka lat, powtarzając Astronomiczne Dni naprzemiennie w śląskiej i czeskiej części gór, udało się stworzyć izerski mini-festiwal nauki. Astronomiczne spotkania nie są bowiem wyłącznie opowieściami o gwiazdach. Wykłady traktują o kosmosie w bardzo szerokim zakresie. Owszem, skupiają się głównie na przestrzeni kosmicznej, lecz niejedna prelekcja dotyczyła też przyrody ożywionej, nieożywionej, jak najbardziej ziemskiej, a nawet wprost Gór Izerskich. Choć formuła jest naukowa (stworzona wszak przez naukowców), to Astronomiczne Dni należą do nurtu popularyzatorskiego. Dydaktyczne doświadczenie prelegentów gwarantuje za to nieodmiennie ciekawy, pochłaniający wręcz przekaz. Dlatego w stwierdzeniu, że Astronomiczne Dni w Izerskim Parku Ciemnego Nieba są mini-festiwalem nauki nie ma cienia megalomanii. Zwłaszcza, że ich polskie, jesienne edycje, zbiegają się w czasie z terminem Dolnośląskiego Festiwalu Nauki. Izerskie spotkania z nauką są wiec niejako odrostem tego godnego cyklu wydarzeń.

Sylwester Kołomański, Ewa Niemczura, Tomasz Mrozek, Adam Wiernasz, Aleš Majer podczas prelekcji (fot. A. Lipin)

Astronomiczne Dni są kierowane do wszystkich zainteresowanych (wszech)światem. Brzmi górnolotnie? Niekoniecznie. Zarówno przeciętny turysta spędzający akurat urlop w Szklarskiej Porębie, jak też astro-amator czy miłośnik przyrody, ciekawski wszystkiego młody człowiek, student nauk przyrodniczych, a wreszcie każdy mieszkaniec subregionu może wynieść z Astronomicznych Dni nietuzinkową wiedzę. W dodatku taką, której nie zdobędzie gdzie indziej. Nawet telewizyjne kanały popularnonaukowe ani internetowe serwisy wideo nie oferują wiedzy z "pierwszej ręki", wprost od naukowców, w przystępnej formie, za darmo (!), na niebanalny temat.
Tym bardziej, że poza wykładami jest rzadka okazja do obserwacji gwiazd. Przed zapadnięciem zmroku można obserwować przez specjalny instrument naszą Poranną Gwiazdę, życiodajne Słońce. Po zmierzchu teleskopy pozwalają zajrzeć głęboko w kosmiczną czeluść. Podczas tegorocznej edycji AD 28 sierpnia br. w Jakuszycach, można było ujrzeć np. Saturna. Dla większości przybyłych to widok znany tylko z telewizji i książek. Świadomość, że planetę widzi się "na żywo" na większości niepozbawionych wyobraźni odbiorcach wywiera duże wrażenie.

Izerskie spotkania z astronomią są polowym, dorocznym obserwatorium astronomicznym. Łączącym ponadto pożyteczne z przyjemnym. Kolejny spacer pod gwiazdami udał się w tym roku doskonale. Mimo, że straszyła nas burza, a kawalątek nieba przysłaniały chmurzyska - dodatkowych efektów wizualnych, poza Drogą Mleczną i tysiącami gwiazd, przydawały wyładowania elektryczne nad Libercem. Astroturystyka - nocne wycieczki z głową w gwiaździstym niebie - staje się w Górach Izerskich faktem. Choć nie znajdziecie jej jeszcze w ofercie przewodników górskich, w programach spędzania czasu u gestorów turystycznych, to możecie już z niej korzystać. Niejednemu łza zakręci się w oku, bo oszałamiający widok rozgwieżdżonego nieba przywieść może wspomnienia młodości, nocy spędzonych przy ognisku, marzenia sięgające gwiazd i wspaniały zapach letniej nocy.

Teleskopy ustawione na parkingu przy hotelu BIATHLON obsługiwali czescy koledzy z Klubu Astronomów Liberecka (fot. A. Lipin)

Nadeszła jesień i choć w Górach Izerskich będzie z dnia na dzień coraz chłodniej, to wciąż warto się wybrać na spacer Izerską Drogą z osady Orle do Izery, bądź z Jakuszyc czerwonym szlakiem do osady Orle, aby podziwiać rozgwieżdżone niebo. Także simą, na nartach - zachowując rozsądek, można po prędko zapadającym zmroku oglądać nocne niebo.
Kto zechce przy tym wysłuchać opowieści o tym co widzi na niebie - musi zaczekać na kolejny Astronomiczny Dzień do maja 2017 r. Wówczas czescy astronomowie z Astronomicznego Klubu Liberecka przyjadą przybliżać kosmos do do Jizerki. Zaś kolejna polska edycja Astronomicznego Dnia w Izerskim Parku Ciemnego Nieba już za rok. Co nie znaczy, że nie spotkacie wycelowanych w niebo teleskopów wcześniej...

XIV Astronomiczny Dzień w Izerskim Parku Ciemnego Nieba "Kosmiczne granice" Jakuszyce - Orle 28 sierpnia 2016 r. zorganizowany w ramach wieloletniej aktywności astronomicznej "AstroIzery", odbył się dzięki: Instytutowi Astronomicznemu Uniwersytetu Wrocławskiego, Polskiemu Towarzystwu Miłośników Astronomii O/Wrocław, Libereckiemu Klubowi Astronomów - oddział Czeskiego Towarzystwa Astronomicznego, Hotelowi BIATHLON, Stacji Turystycznej ORLE.
Magazyn "Góry Izerskie" był patronem medialnym wydarzenia.