Kwartet na koniec czasu. Olivier Messiaen i jego Quatuor pour la fin du temps

W tym roku, 15 stycznia przypadła 80. rocznica prawykonania Kwartetu na koniec czasu Oliviera Messiaena. W 1941 roku kompozytor oraz jego trzej francuscy współwięźniowie: Henri Akoka, Etienne Pasquier i Jean Le Boulaire, po raz pierwszy wykonali ten utwór podczas niewoli w obozie jenieckim Stalag VIII A na przedmieściach ówczesnego Görlitz.

Z okazji rocznicy powstała dokumentacja filmowa stacji telewizyjnej ARTE w reżyserii Ute Feudela. W produkcji wystąpili muzycy światowego formatu: pianista Pierre-Laurent Aimard, wiolonczelista Jean-Guihen Queyras, skrzypaczka Isabelle Faust i klarnecista Jörg Widmann. Obraz, w którym wybrzmiewa cały utwór Messiaena, pokazuje historyczne tło jego skomponowania, a przeplatany jest wywiadami z artystami.

W ramach wydarzenia Messiaen w obozie jenieckim w Görlitz: Polsko-niemiecka premiera filmu w plenerze 12 sierpnia 2021 roku zaplanowane zostały trzy projekcje w języku niemieckim z polskimi napisami: o godz. 20, 21 i 22. Odbędą się k. kościoła pw. Św. Piotra i Pawła w Görlitz, przed budynkiem Waidhaus, przy Bei der Peterskirche. Na seanse zapraszają partnerzy: Meetingpoint Music Messiaen oraz fundacja Pamięć • Edukacja • Kultura.

Wydarzenie odbędzie się z uwzględnieniem aktualnie obowiązujących wymogów sanitarnych.

Projekcje filmowe o najwybitniejszym dziele Oliviera Messiaena 12 sierpnia 2021 w Görlitz

"Kompozytorzy nie zawsze mają wpływ na wybór miejsca, w którym powstaje ich dzieło. Czasem decydują o tym zdarzenia z zewnątrz. Tak też było w przypadku Kwartetu na koniec czasu Oliviera Messiaena. Francuski muzyk skomponował utwór po tym jak latem 1940 roku trafił do niemieckiej niewoli. Kompania, do której należał została początkowo osadzona w okolicach Nancy. Po niedługim czasie została przeniesiona do Stalagu VIII A pod Görlitz — na obrzeżach dzisiejszego Zgorzelca. W obozowym baraku teatralnym 15 stycznia 1941 roku po raz pierwszy wybrzmiał Kwartet.... »Nigdy więcej nie słuchano go z takim skupieniem i wnikliwością«, wspominał później Messiaen. W prapremierze udział wzięło około 400 słuchaczy, głównie więźniów obozu. Wszyscy znajdowali się z dala od ojczyzny, na górnołużyckiej ziemi, gdzie doskwierał im głód i zimno. Muzyka, którą usłyszeli podczas tamtego koncertu, tak osobliwa, klarowna, prawie że niebiańska, wywarła na nich ogromne wrażenie.
Tytuł utworu odnosi się do Apokalipsy św. Jana, która głosi: Już nie będzie zwłoki! (...) gdy odezwie się i zacznie trąbić siódmy anioł, spełni się tajemnica Boga.(...)
Zarówno w Niemczech, jak i w Polsce, we Francji, a także w całym muzycznym świecie, Olivier Messiaen ze swoim dziełem jest symbolem humanizmu, przypominając o okropnościach przeszłości i nawołując do niezapominania o nich w przyszłości."

[Opis producenta filmu, TV ARTE]

Messiaen w obozie jenieckim w Görlitz: Polsko-niemiecka premiera filmu w plenerze jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) w ramach Funduszu Małych Projektów INTERREG Polska-Saksonia 2014-2020