Co robiła mieszkanka Bad Flinsberg na drodze z Seidorf?

Łuk drogi z Sosnówki do Borowic okazał się dla Hedwig Krause zakrętem śmierci

Łuk drogi z Sosnówki¹ do Borowic² okazał się zakrętem śmierci dla 33-letniej mieszkanki Świeradowa-Zdroju³. Hedwig Krause 12 września 1926 roku uległa tam wypadkowi samochodowemu. O kamieniu przy dzisiejszej ulicy Liczyrzepy upamiętniającym tragiczne zdarzenie artykułów jest wiele. O samej ofierze — nic. A za pomnikiem stoi ciekawa historia...

Widok Sosnówki / Seidorf w latach 20. XX stulecia

Hedwig Krause ze Świeradowa-Zdroju nie była rodowitą świeradowianką. Nie zginęła także w dniu wypadku, 12 września jak głosi napis na pomniczku. Nie wiadomo jak doszło do tragedii. Potrącenie? Zderzenie dwóch pojazdów? Utrata kontroli nad kierownicą? Dokąd zmierzała świeradowianka drogą między górskimi wsiami, oddalonymi od jej domu 40 kilometrów? Wiele pytań bez odpowiedzi.
Wiadomo zaś, że Hedwig nie zginęła pod Sosnówką. Z miejsca wypadku została przewieziona do szpitala w Jeleniej Górze⁴. Zgon nastąpił dopiero następnego dnia, 13 września 1926 o godzinie 23.

Kamień upamiętniający tragiczny wypadek przy ulicy Liczyrzepy w Sonówce (fot. M Maćkowiak)

Hedwig Krause nie pochodziła też z Sosnówki, ani z żadnej innej pobliskiej miejscowości. W Górach Izerskich mieszkała zapewne od około 6 lat — od zaślubin z mistrzem rzeźnickim, 16 lat starszym Wilhelmem Gustavem Krause. Uroczystość odbyła się 20 stycznia 1920 r. w Świeradowie-Zdroju.
Hedwig Emilia Minna z domu Schulze urodziła się 12 czerwca 1893 w Frankfurcie nad Odrą⁵ oddalonym od Świeradowa o 200 km. Jak córka mistrza rzeźnickiego Richarda Schultze i Minny z domu Frikel mieszkających w Kostrzynie nad Odrą⁶ poznała swego męża? Kolejne pytanie bez odpowiedzi.
Schultzowie zajmowali dom pod numerem 115 na starym mieście. Dzisiaj nie ma po nim śladu. Może gdzieś zachowało się kilka cegieł i skrawek fundamentu. Z pewnością nic więcej. Kostrzyn, nazywany niekiedy nadodrzańskimi Pompejami, został zrównany z ziemią w 1945 roku.

Akt zgonu Hedwig Krause z domu Schulze, wystawiony w Hirschberg 14 września 1926 roku

Raczej starszawy pan młody w dniu ślubu liczył sobie 43 lata. Urodził się 11 grudnia 1877 roku w Świeradowie-Zdroju. Według księgi adresowej z 1930 roku mieszkał pod numerem 149, prawdopodobnie przy dzisiejszej ulicy 11 Listopada⁷. Wilhelm Gustav był synem Augusty z domu Männich i Erdmanna Krausego. Stary szklarz pod koniec życia wynajmował gościom pokoje swego domu pod numerem 98 w Szklarskiej Porębie⁸.

Akt zgonu Auguste Krause z domu Männich urodzonej w Groß-Iser

Krause junior miał co najmniej trójkę rodzeństwa: dwóch starszych braci — Juliusa Erdmanna i Gustava Oskara oraz siostrę. Anna, Günterowa po mężu zgłosiła 12 listopada 1917 roku w szklarskoporębskim urzędzie, że jej matka Auguste Louise Krause z domu Männich, zmarła dzień wcześniej o godzinie 11 we własnym łóżku. Podała wiek matki — 74 lata, a jako miejsce urodzenia — Izerę⁹ — kolonię wysoko w Górach Izerskich. Była córką Johanna Traugotta Männicha i Johanne Friederike z Hoffmannów.

Isermühle na jednym z najstarszych znanych wizerunków, reklamie oraz licznych widokówkach ukazujących zmiany architektoniczne na przestrzeni dziejów

Männich — właściciel młyna na Jagnięcym Potoku¹⁰, w czasach rozkwitu turystyki zamienił dom na baudę o prostej, oczywistej nazwie Isermühle (pol. Izerski Młyn). W 1874 roku Auguste, Erdmann i ich synek Julius jeszcze pomieszkiwali kątem u dziadków w kolonii na Izerskiej Łące¹¹. Dopiero po czasie sprowadzą się do Świerdowa-Zdroju, a stąd przeniosą do Szklarskiej Poręby.
Pierworodny Krause — Julius Erdmann, leśnik mieszkający przy dzisiejszej ulicy Zdrojowej¹² pod numerem 828 w Szklarskiej Porębie, 15 lipca 1921 roku zgłosił zgon 80-letniego ojca. Staruszek spoczął obok małżonki 4 lata wcześniej złożonej do grobu w Szklarskiej Porębie na cmentarzu ewangelickim, zwanym niekiedy Panteonem Karkonoszy, choć zajmuje izerską ziemię.

Ślady po Isermühle na Izerskiej Łące (fot. A. Lipin)

Czy Wilhelmem i Hedwig doczekali się potomstwa w ciągu 6 lat pożycia? Jak potoczyły się losy rzeźnika po tragicznej śmierci kostrzynianki? Tu nici ich losów się rwą. Ostatni strzępek pojawia się 29 listopada 1939 roku, kiedy w Cieplicach Śląskich-Zdroju¹³ umiera Wilhelm Gustav Krause ze Świeradowa-Zdroju, ojciec trójki dzieci, mąż... Dorothei Schulze urodzonej 24 marca 1907 w Kostrzynie nad Odrą. Czyżby młodszej siostry Hedwig?

Toponimy sprzed 100 lat:
1) Seidorf
2) Baberhäuser
3) Bad Flinsberg
4) Hirschberg
5) Frankfurt an der Oder
6) Küstrin
7) Hauptstrasse
8) Schreiberhau
9) Groß-Iser
10) Lämmerwasser
11) Große Iserwiese
12) Erlenweg
13) Bad Warmbrunn

Autorka prowadzi serwis internetowy pod adresem www.MartaMackowiak.com oraz Duchy Przodków na Facebooku i instagramie