Dom należący niegdyś do słynnych braci Carla i Gerharta Hauptmannów możemy zwiedzać jako lokalne muzeum

Domu Hauptmannów - Muzeum Karkonoskie, oddział w Szklarskiej Porębie (fot. A. Lipin)

Podobno spacerując przez Schreiberhau (Szklarską Porębą) w 1890 roku obaj bracia byli tak poruszeni pięknem okolicy, że postanowili się tu osiedlić. Pochodzili ze Obersalzbrunn (Szczawna-Zdroju) - również górskiej krainy.

Ich dom szybko stał się najpopularniejszym miejscem spotkań miejscowej kolonii artystów, która powstała w Szklarskiej Porębie pod koniec XIX w. Odbywały się tu gorące debaty filozoficzne i dotyczące literatury. Często przewodził im, zaprzyjaźniony z właścicielami domu, naukowiec i publicysta Heinrich Boelsche. Do innych, znanych gości należeli m.in, dziennikarz Bruno Wille, poeta John Henry MacKay czy malarz Hans Fechner. Kolejny członek tej grupy, Otto Mueller, zasłynął później jako członek ekspresjonistycznej kolonii artystów "Die Bruecke".

Po wyprowadzce Gerharta do willi w Jagniątkowie, Carl pozostał w Szklarskiej Porębie. Tu powstały jego dzieła, w których często umieszczał motywy związane z pobliskimi górami. Po śmierci Carla Hauptmanna w budynku powstała niewielka wystawa, poświęcona miejscowym artystom. W 1936 roku utworzono tu "dom ludowy", który stał się ponownie częstym miejscem spotkań. Tym razem jednak istotniejszą rolę odgrywały tradycje lokalne i ich kultywowanie - często gościły folklorystyczne grupy artystyczne.

Grób Carla Hauptmanna w przydomowym ogrodzie (fot. A. Lipin)

Po 1945 r. dom Hauptmannów ponownie zmienił swoje przeznaczenie - tym razem na tzw. dom twórczy dla polskich pisarzy. Ostatecznie urządzono w nim zwykłe lokale mieszkalne.

Dopiero w 1995 roku otwarto w domu literatów niewielkie muzeum. Wystawa stała obejmuje m.in. eksponaty związane z najbardziej znanymi właścicielami domu, czyli braćmi Hauptmannami - wiele bibliofilskich wydań dzieł Hauptmannów, m.in. pierwsze polskie wydanie "Fali" z 1898 r. Poczesne miejsce zajmuje kolekcja pejzaży poświęconych Karkonoszom, stworzona przez artystów z tzw. kolonii św. Łukasza działającej w Szklarskiej Porębie przed 1945 r., a także obrazami Vlastimila Hoffmana, W muzeum także poznamy tematykę związaną z Duchem Gór oraz bogactwo naturalne gór.

W ogrodzie domu znajduje się grób Carla Hauptmanna, zaprojektowany przez Hansa Poelzinga w 1925 r., zaś wokół muzeum rozciąga się odrestaurowany park, z wieloma ciekawymi instalacjami drewnianymi.