Kalendarium historyczne Nowego Miasta p. Smrkiem

Jedna z pierzei rynku Nowego Miasta pod Smrkiem, który dziś już nie pełni targowych funkcji (fot. meffer)

Przegląd doniosłych wydarzeń z historii Novégo Města p. Smrkem i przyłączonych do niego osiedli Ludvíkova i Hajniště.

Od powstania miasta do II wojny św.
1381 - w księgach dóbr frýdlanckich po raz pierwszy wspomniano gminę Ludvíkov p. Smrkem
1584 - Melchior z Redernu zakłada Nove Město
1592 - nadanie praw miejskich i herbu
- założenie bractwa kurkowego
- pierwsza wzmianka o gminie Hajniště
1599 - założona pierwsza księga gruntów dla NMpS
1607 - wkopanie kamienia węgielnego pod budowę ewangelickiego kościoła
- rozpoczęcie budowy dwóch młynów
- budowa szkoły
- śmierć 20 osób w epidemii
1608 - zawiązanie cechu tkaczy i uprzywilejowanie cechu krojczych
1683 - mianowanie katolickiego księdza Václava Josefa Kleinerta
- uprzywilejowanie cechu szewców
1688 - ustanowienie trzech targów jarmarcznych
- ustanowienie prawa gardła
- wybudowanie szafotu
1693 - wmurowanie kamienia węgielnego pod budowę kamiennej wieży kościelnej
1698 - ustanowienie magistratu
1700 - pożar wywołany uderzeniem pioruna, w którym spłonęło 14 domów po płn. stronie miasta
1718 - oberwanie chmury i wielka powódź
1725 - gradobicie i powódź
1731 - założenie cechu ślusarzy i kowali
1737 - głód
1740-45 - przejście wojsk, spustoszenie, podpalenia w trakcie wojen śląskich
1753 - wielki pożar - spłonęło 113 domów, ocalało 30, zachował się kościół, większa część ulicy Revoluční (daw. Rederngasse), Malá strana, ulica Husova (Hirtengasse) i dolna część ulicy Ludvíkovskéj
1754 - odbudowa ratusza i szkoły
1765 - reorganizacja sądownictwa - zniesienie prawa gardła
1778 - najazd wojsk pruskich
1779 - wizyta cesarza Josefa II
1780 - prawdopodobna data odkrycia źródła szczawy przez kowala Leglera
1784 - otwarcie szkoły w Ludvíkovie
1785 - prawdopodobna data importu ziemniaków
1804 - wielka drożyzna
1809 - wielki pożar - spłonęło 30 domów w południowej części miasta i na ulicy Ludvíkovskéj
1813 - przejście wojsk polsko-francuskich i rosyjskich
1821 - wyburzenie starego i wybudowanie nowego kościoła
1831 - zupełne zamknięcie granic przez wojsko przed zagrożeniem cholery (kordon sanitarny)
1833 - zapoczątkowanie brukowania rynku
1834 - susza podczas upalnego lata
1835 - założenie cechu stolarzy
1836 - wybudowanie wielkiej fontanny na rynku
1837 - wybudowano murowaną szkołę
1838-40 - wybudowanie szosy Frýdlant - Nové Město - granica państwa
1842 - założenie składnicy listów
1847 - głodowy rok w wyniku nieurodzaju ziemniaków
1848 - ustanowienie chorągwi strzelców gwardii narodowej
1849 - ustanowienie okręgu sądowego dla N. Města we Frýdlancie
1850 - likwidacja magistratu i wybór rady gminnej
- skład listowy zamieniono na ekspedycję pocztową
1852 - zarządzenie o regularnej, codziennej odprawie poczty do Frýdlantu
1856 - wielki pożar; spłonęło 22 domów i 7 stodół po północnej stronie miasta
1858 - ostatnia informacja w nowomiejskim katastrze
1859 - Karel Persch założył w przylegającej do miasta wsi Hajniště fabrykę porcelany
1861 - wielka powódź
1862 - założenie Towarzystwa Gimnastycznego
1863 - wybudowanie pierwszej części tkalni Ignácego Klingera
- otwarcie nowego domu bractwa kurkowego
1866 - przejście i postój oddziałów pruskich
1867 - budowa szlifierni szkła Josefa Mazela
1868 - oświetlenie miasta
1869 - ustanowienie posterunku żandarmerii
1874 - przekształcenie ekspedycji pocztowej na urząd pocztowy
1876 - pożar w fabryce Ignáza Klingera
- założenie fabryki porcelany Josefa Mazela
- założenie towarzystwa teatralnego
1878 - budowa murowanej szkoły w Hajniště
1879 - zmarł przyrodnik i badacz, ks. dziekan Gottfried Menzel
1881 - odsłonięcie obelisku pośw. Gottfriedowi Menzelowi
- otwarcie cegielnie w Hajniště
1886 - budowa szosy N. Město - Ludvíkov
- w NMpS otwarto pierwszy żłobek
1887 - epidemia ospy, zmarło 45 osób
- otwarcie nowej szkoły podstawowej
1888 - nowe oznaczenie ulic
1890 - założenie Towarzystwa Rozwoju i Upiększania
- spis ludności: Nové Město 4499, Ludvíkov 1080, Hajniště 370
1891 - budowa wieży kościelnej
- w Ludvíkově zbudowano szkołę
1892 - założenie nowego cmentarza
- budowa wieży widokowej na Smrku przez Franza Fritsche
1893 - otwarcie przychodni
1895 - założenie ewangelickiej Ambony Predigtstation
- założenie Robotniczego Towarzystwa Konsumentów
1896 - budowa szkoły mieszczańskiej na ulicy Tylověj
- doprowadzenie wodociągu do domów
- firma Ig. Klinger zbudowała sześć domów robotniczych
1897 - otwarcie biblioteki Anny Klingerovéj
1898 - uruchomienie drukarni
- założenie powszechnego Towarzystwa Gimnastycznego Vorwärts
- otwarcie urzędu pocztowego w Ludvíkovie
1899 - rozpoczęcie budowy linii kolejowej Frýdlant - NmpS - Jindřichovice
1900 - Hajniště zostało samodzielną gmina katastralną
1901 - zmiana nazwy miasta z Neustadtl na Neustadt an der Tafetfichte
- otwarcie Mauzoleum Klingera
- spłonął surowiec w fabryce Ig. Klingera
1902 - początek ruchu na połączeniu kolejowym Frýdlant - Jindřichovice
- budowa stawu
- otwarcie domu starców
- likwidacja starego cmentarza w pobliżu starego kościoła
1903 - budowa gazowni acetylenowej i warsztatów szkolnych
1904 - wielka susza i upały
- organizacja trafiki
- 9 grudnia założono towarzystwo Arbeiterheim (czes. Dělnický dům, pol. Dom robotniczy)
1905 - odsłonięcie kamienia pamiątkowego F. Schillera przy szkole na ulicy Tylověj
- przyłączenie sieci telefonii państwowej
1906 - ukończenie nowego wodociągu
- założenie kasy oszczędnościowej
- przeniesienie rzeźby Św. Jana z rynku do kościoła katolickiego
- odsłonięcie pomnika cesarza Josefa II na rynku
1907-8 - okoliczne lasy opanowane przez szkodniki
1908 - odsłonięcie kamienia pamiątkowego cesarzowi Františkovi Josefovi przy szkole mieszczańskiej
1909-11 - budowa łaźni miejskich
- odsłonięcie kamienia pamiątkowego Körnera na Smrku
1910 - spis ludności: Nové Město - 5657 mieszkańców, 837 domów; Ludvíkov - 1225 m., 236 d., Hajniště - 628 m., 106 d.
1911 - otwarcie miejskich łaźni
- budowa siedziby kasy oszczędnościowej
1912 - wyświęcenie kościoła ewangelickiego
- otwarcie muzeum miejskiego
- objęcie nowej zbrojowni przez straż miejską
- 50-lecie założenia Towarzystwa Gimnastycznego
1913 - otwarcie sądu okręgowego
- ustanowienie transportu sanitarnego
- otwarcie nowego urzędu celnego
- likwidacja ogródków
- 40. rocznica założenia ochotniczej straży pożarnej
- remont drogi do Jindřichovic
- ogrodzenie pańskich lasów
1914 - wychodzą "Novoměstské noviny", drukowane w Jabłońcu nad Nysą
1914-18 - I wojna światowa; do wojska wcielono 1174 obywateli miasta, spośród których zginęło 213
1915 - wprowadzenie kartek na chleb i mąkę
- konfiskata wyrobów z niklu i miedzi
1916 - oddanie dzwonu z kościoła na cele wojskowe
1918 - obsadzenie miasta wojskiem Czechosłowackim
1919 - pieczętowanie banknotów
- zakaz noszenia mundurów strzeleckich, zdawanie karabinów
- wybory gminne, pierwsze wybory z prawem głosu dla kobiet
- otwarcie miejskiego kina APOLO
1920 - wybory do Zgromadzenia Narodowego
1921 - spis obywateli: Nové Město - 4313 mieszkańców, 851 domów; Ludvíkov - 1961 m., 370d.; Hajniště - 474 m., 106 d.
- zarządzenie publicznego oświecenia
1922 - zamocowanie godła czechosłowackiego na budynku sądu okręgowego
- budowa dwóch stacji transformatorowych
1923-45 berlińskie dzieci przyjeżdżają na wypoczynek
- wybory gminne
- zawody sportowe Ještědsko-Jizerské župy
1924 - ufundowanie dzwonnicy na cmentarzu
- wybudowanie skoczni narciarskiej na Sviňskim vrchu
1925 - uruchomienie połączenia autobusowego do Raspenavy
- wyświęcenie dwóch nowych dzwonów w kościele katolickim
- założenie nowomiejskiej okręgowej straży pożarnej
1927 - poszukiwanie nowego źródła mineralnego na terytorium miasta
- wybory gminne
- wyświęcenie nowych dzwonów w kościele ewangelickim
- nowe mundury dla strzelców z bractwa kurkowego
1928 - wybory do przedstawicielstw powiatowego i ziemskiego
1929 - śmierć cieśli Franza Fritsche - budowniczego wieży widokowej na Smrku
- surowa zima, wielki brak wody
- wyznaczenie nowych granic, postawienie nowych słupków granicznych
- ustanowienie połączenia autobusowego Libverda - Marklissa (dzisiejsza Leśna)
- instalacja zegara na kościele ewangelickim
- manewry 44 libereckiego pułku piechoty
- wybory do senatu i Zgromadzenia Narodowego
1930 - wyremontowanie i upiększenie dolnej strony rynku
- rozbudowa sieci miejskiego wodociągu
- spis ludności: Nové Město - 4279 mieszkańców, 893 domów; Ludvíkov - 932 m., 212 d.; Hajniště - 476 m., 106 d.
1932-4 - wybudowano robotnicze boisko sportowe
1932-5 - wielkie bezrobocie
1937 - okręgowy zjazd Czerwonego Robotniczego Związku Sportowego
1938 - utworzenie Sudetoněmecké župy (sudecko-niemieckiej GAU-y)
- wybory gminne

Historia najnowsza
1945 - wkroczenie 8 maja do miasta Armii Czerwonej
1947 - spis mieszkańców: Nové Město - 2370 mieszkańców, 893 domów; Ludvíkov - 418 m., 212 d.; Hajniště - 264 m., 106 d.
1948 - pożar ratusza
1949 - likwidacja sądu okręgowego
1949-52 - zburzenie starego ratusza na rynku, uporządkowanie rynku, wysadzenie wokół rynku drzewek
1951 - przyłączenie do Novégo Města wsi Hajniště
1956 - nadzwyczajne opady deszczu - 1462,6 mm wciągu roku
1959-61- generalny remont kina, przebudowa na szerokoekranowe
1960 - przyłączenie samodzielnej gminy Ludvíkov wraz z przysiółkiem Přebytek do Novégo Města
- reorganizacja administracyjna, Nové Město stało się częścią Libereckého okresu
- uroczyste otwarcie Domu Robotniczego w Novym Městě
1961 - spis ludności: Nové Město - 2805 mieszkańców, 990 domów, Ludvíkov - 373 mieszkańców, Hajniště - 255 mieszkańców
1971-3 - remont szkoły na ulicy Tylověj
1972 - budowa straży pożarnej
1973 - remont domu nr 300 na użytek Domu Centralnej Służby Zdrowia
- budowa 54 kwater mieszkalnych zakładu Textilana
1973-5 - budowa 298 mieszkań
1974 - budowa placówki opieki socjalnej
1975 - budowa domu młodzieży w Ludvíkovie
1979 - budowa kąpieliska w Přebytku
1980 - przyłączenie samodzielnej gminy Jindřichovice do Novégo Města
- spis ludności: Nové Město - 3919 mieszkańców, Ludvíkov - 245 mieszkańców, Hajniště - 271 mieszkańców
1982 - budowa szkoły podstawowej w Ludvíkovie dla 30 dzieci
- rozbudowa szkoły podstawowej w Novém Městě dla 60. dzieci
- wielka susza, 656,8 mm opadów w ciągu roku
1983 - otwarcie wyremontowanej szkoły specjalnej
1984 - uczczenie 400. rocznicy założenia Novégo Města
1989 - otwarcie przychodni w nowym budynku ośrodka zdrowia
- otwarcie hotelu Měděnec

Źródło: http://www.nmps.cz/historie.php

Czytasz jedną ze stron artykułu. Przeczytaj także pozostałe: