ciasteczkaWażne: Pozostawiamy ciasteczka. Przeglądając nasz serwis AKCEPTUJESZ naszą politykę prywatnościOK, schowaj.

 

Magazyn Kulturalno-Krajoznawczy GÓRY IZERSKIE

GÓRY IZERSKIE na wyciągnięcie ręki
 

• start  » Atrakcje  » Kocierz

Napisany: 2007-11-09

Kocierz

Historia niepozornego wierzchołka na pn.-zach. krańcu Głównego Grzbietu Karkonoszy plącze się pobliskim skrawkiem Gór Izerskich

Skałki wznoszące się nad Jakuszycami i Przełęczą Szklarską na poziom 929 m n.m., z dawna zwane Kocimi Kamieniami, były przed 1945 r. pomnikiem przyrody.

Kocierz - widok z Jakuszyc (fot. A. Lipin)

Do 1958 r. przez Kocierz przechodziła stara granica śląsko-czeska, więc również niemiecko-czechosłowacka, a następnie polsko-czechosłowacka. W skale wykuty jest znak graniczny z literami "ČS" i "D" (przekute następnie w "P" - praktyka powszechna na niemal całej długości dawnej granicy niemiecko/polsko-czechosłowackiej).
W czerwcu 1958 r. dokonano istotnej zmiany w przebiegu granicy - niestety nie wiadomo z czyjej inspiracji, ale należy mniemać, że to Czesi byli stroną aktywną. Czechom przypadły Tkacze (Mytiný) ze stacją kolejową na tzw. Kolei Izerskiej i osada Zieleniec (dawna huta Hofnungstal), a Polsce - Kocież wraz z północnymi zboczami Martwego Wierchu.
O zmiennej historii tego miejsca świadczą równe na przestrzeni wieków nazwy: Katzenstein, Kacirske kamene, Kočiči kamene, Kocie Kamienie, Kocie Skały, Kocie Łby.

U zach. podnóża Kocierza, w Jakuszycach stało schronisko Katzensteinbaude z 14 miejscami noclegowymi.

Warto wspomnieć o kształtowaniu granicy polsko-czechosłowackiej w szerszym kontekście. W czerwcu 1945 r., a więc tuż po kapitulacji Niemiec i zakończeniu działań wojennych Czechy zgłosiły pretensje terytorialne do wielu fragmentów Śląska i Sudetów - powróciły echem niezałatwione sprawy z roku 1920 i odwet za 1938. W Sudetach Środkowych Czechosłowacja żądała przyłączenia Kłodzka (powiaty kłodzki i bystrzycki).
Czeskie wojska wkroczyły poprzez Kudowę-Zdrój do Kotliny Kłodzkiej, a do Międzylesia wysłany został pociąg pancerny. Jeszcze groźniejsza sytuacja miała miejsce w okolicach Raciborza, Spiża i Orawy - w tamtych okolicach doszło nawet do jednodniowej wymiany ognia. We wszystkich regionach, do których rościli pretensje Czesi, mieszkała pewna liczba ludności czeskiej i morawskiej (w Kudowie tzw. Czeski Zakątek).

Zmiana granicy w obrębie Jakuszyc i Tkaczy w 1958 r. Nowy przebieg wyznacza szara linia, zaś podkład map niemieckich wyznacza terytorium sprzed wymiany

Podczas rokowań praskich 16-25 lutego 1946 r. Polska gotowa była ustąpić w zamian za uzyskanie od Czechosłowacji koncesji terytorialnych na Śląsku Cieszyńskim, jednak przy nieugiętej postawie Czechów - rozmowy zakończyły się fiaskiem i ostatecznie nie udało się uzgodnić żadnej wymiany.
Wobec nacisków Moskwy doszło do wycofania czeskich wojsk za linię rzeki Opawy. W maju 1946 r. strona czeska poszerzyła swoje żądania o port rzeczny w Koźlu, Głuchołazy oraz tereny wałbrzyskiego i jeleniogórskiego (Kotlina Jeleniogórska).
Te żądania oczywiście były dla strony Polskiej nie do przyjęcia. Pat trwał do 10 marca 1947 r., kiedy to, znów pod naciskiem ZSRR, zawarto układ o przyjaźni. Granice oparto na ustaleniach z 1920, 1934, oraz 1945 r., czyli w skrócie Polska zachowała całą Ziemię Kłodzką, a Czechosłowacja Zaolzie.

Czesi pozostali w granicach Polski mogli starać się o przesiedlenie w misji repatriacyjnej, mimo iż podczas konferencji poczdamskiej Wielka Trójka ustaliła tylko repatriację Niemców. Polacy pozostali w granicach Czech na Zaolziu (75-100 tys., wg danych czeskich 65 tys.) w późniejszych latach częściowo emigrowali wobec szykan ze strony czeskiej.
Granica pomiędzy PRL a ČSR(S) została ostatecznie zatwierdzona 10 października 1958 roku.

Przy okazji też warto wspomnieć o innym wydarzeniu politycznym w tamtych latach - aczkolwiek nie związanym ze sporami granicznymi.
W szklarskoporębskiej willi przy dawnym ośrodku rehabilitacyjnym Luftwaffe (przy ul. 1 Maja 62) 22 września 1947 r. rozpoczęła się trwająca 5 dni narada przedstawicieli dziewięciu partii komunistycznych: ze Związku Sowieckiego, Polski, Bułgarii, Jugosławii, Węgier, Rumunii, Czechosłowacji oraz Francji i Włoch.
Spotkanie miało charakter tajny, a komunikat o nim ogłoszono dopiero 5 października. Narada podjęła uchwałę o powołaniu Biura Informacyjnego Partii Komunistycznych i Robotniczych (Kominformu). Działające do 1956 r. Biuro było w rękach Stalina narzędziem kontroli międzynarodowego ruchu komunistycznego.

Arkadiusz Lipin

Tagi: · przejście graniczne · biegówki

Linki: · Tkacze (Strickerhäuser) · Żelazny szlak przez Przełęcz Szklarską · Wiśniowy koniec Wigancic

© Góry Izerskie 2006-2023

http://www.goryizerskie.pl

kontakt redakcja facebook prywatność spis treści archiwum partnerzy też warto

 

 

 

Polecane: wyposażenie magazynów safari Kenia montaż haków holowniczych sprzątanie Wrocław