Konny szlak turystyczny upamiętnia historię - przybliża krajobraz

Szlak Dragonów Pruskich znakowany na zielono jest częścią systemu szlaków konnych SZKOT (źródło: LGD Pogórze Izerskie)

Trasa Szlaku rozpoczyna się w Lubomierzu. Miejscu znanym z organizowanych tam Giełd Koni. Dalej wiedzie do Olesznej Podgórskiej, wzdłuż czerwonego szlaku rowerowego. W tejże miejscowości trasa skręca w prawo, na północ i łączy się z żółtym szlakiem pieszym. Prowadzą w kierunku wioski Nagórze. Po pokonaniu niewielkiego wzniesienia, w kilkanaście minut przybywamy do rozjazdu dróg - Szlak Dragonów, wraz z pieszym żółtym skręca w lewo, na zachód. Prowadzi do Gradówka Górnego - pięknie usytuowanego przysiółka Nagórza. Znajduje się tam stanica z wiatą. Po postoju wracamy na Szlak. Teraz prowadzi przez Nagórzański Las w kierunku północnym. Częściowo po trasie niegdysiejszej bitej drogi, którą w roku 1759 polecił wybudować gen. Levin von Geusau. Szef korpusu inżynieryjnego pruskiej armii rozkaz budowy wydał, aby poprawić łączność obozu wojskowego pod Nagórzem z posterunkiem na Górze Wiatracznej, powyżej miejscowości Rząsiny. Komunikację zapewniali właśnie dragoni pruscy ze szwadronów generała Normanna. Fakt ten upamiętniono na niemieckiej mapie z 1927 r. Droga nosiła na niej nazwę Geusauer Strasse 1759.

Dragoni Wirtembergscy Ludwiga Brauna

Pruski obóz wojskowy założony został w roku 1759, podczas trzeciej z wojen śląskich, zwanej 7-letnią (1756-63). Rozpościerał się na planie regularnego prostokąta, pomiędzy miejscowościami: Płóczki, Mojesz, Pławna, Milęcice, Oleszna Podgórska i Nagórze. Swą kwaterę 9 lipca 1759 r. przeniósł tu z nieodległego Nielestna król Fryderyk II Wielki, zaś w dniach 10-12 lipca wkroczyły tu pruskie regimenty. Elitarne oddziały królewskich wojsk, uczestnicy bitew pod Roßbach, Lutynią i Sarbinowem. Stąd o zaraniu 22 lipca tegoż roku, generał von Wedel wyprowadził 7 batalionów piechoty i 22 szwadrony jazdy. Wśród nich znaleźli się stacjonujący tu dragoni. Zmierzali ku rosyjskiemu korpusowi feldmarszałka Sałtykowa. Starcie zakończyło się nieszczęśliwie pod Pałacykiem-Kijami, nieopodal Sulechowa. Pruscy dragoni obozowali pod Nagórzem nadal, a kilka ich szwadronów i innego wojska wyruszyło stąd 29 lipca wraz z królem i gen. von Seydlitz, dowódcą kawalerii, w kierunku Słubic. Opodal, pod Kunowicami, 12 sierpnia 1759 r. Fryderyk II poniósł swą największą klęskę.
W nagórzańskim obozie 27 sierpnia na krótko pojawili się kolejni dragoni pruscy - żołnierze części korpusu gen. de la Motté Fouqué.

Obelisk upamiętniający pobyt króla pruskiego Fryderyka II opodal Nagórza (fot. F. i R. Fryst)

Szlak Dragonów Pruskich wiedzie leśną drogą. Po lewej mijamy leśniczówkę oraz pozostałości niegdysiejszego wapiennika. Po chwili skręca w prawo, w kierunku wschodnim. Po osiągnięciu wzgórza Kopka (398 m n.p.m.), duktem leśnym podążamy na północ, w kierunku Góry Heleny (332 m n.p.m.). Są na nim słabo zarysowane ślady prasłowiańskiego grodziska Pirszyn (datowane na X-XIII w.). U podnóża wzniesienia lekkim łukiem Szlak zagina się w lewo, w kierunku zachodnim, ku miejscowości Gradówek. Skręca w prawo, opuszcza las i prowadzi teraz polną drogą, nieco pod górę. Po chwili wchodzi do wioski, gdzie znajduje się zagroda dla koni. Po opuszczeniu Gradówka, konny Szlak Dragonów Pruskich (1759), zmierza w kierunku Nowogrodźca (tu kolejna stanica z wiatą). W pobliżu miasta przekracza Kwisę - historyczną granicę Śląska i Górnych Łużyc. Dalej prowadzi przez miejscowości: Czerwona Woda, Stary Węgliniec, Piaseczna (stanica z zagrodą), Kościelna Wieś (stanica z wiatą i zagrodą), Czyżówek (stanica z wiatą), Wymiarki (stanica z zagrodą). Kończy się w Bogumiłowie, gdzie znajduje się gospodarstwo agroturystyczne.

Ślad zielonego szlaku konnego w systemie SZKOT (źródło: Szlaki-konne.eu, opracowanie red.)