Jedno z najbardziej znanych i najwartościowszych torfowisk izerskich

Torfowiskowe jeziorka położone na wys. 965-977 m n.p.m. (fot. A. Lipin)

Nazwa miejsca wywodzi się od ptaszników (czatowników), którzy tutaj łapali przelotowe ptaki. Było to dawniej popularne zajęcie w Górach Izerskich. Prawdopodobnie z osady ptaszników wyrosła np. Jizerka.

Rezerwat o powierzchni 4,35 ha (wraz z pasem ochronnym o pow. 8,88 ha) utworzono w 1960 r. Chroni, leżące w siodle wododziałowym zlewisk Bałtyku (Černý potok) i Morza Północnego (Jedlová), torfowe świerki i jeziorka. Ich głębokość sięga 4 m. Rosną tutaj typowe dla torfowisk izerskich cenne rośliny: bagnica torfowa (Scheuchzeria palustris), rosiczka okrągłolistna (Drosera rotundifolia), żurawina błotna (Oxycoccus palustris), borówka bagienna (Vaccinium uliginosum) i inne. Grubość torfu, tworzącego się na granitowym i granodioritowym podłożu dochodzi miejscami nawet do 3 metrów, a jego wiek szacowany jest na ok. 4000 lat, a więc jest to torfowisko względnie młode.

Rezerwat jest ogrodzony, lecz dla turystów zbudowano specjalne stanowisko obserwacyjne (fot. A. Lipin)

Okolica była już chroniona dawniej, niestety intensywny wyrąb lasu i klęska ekologiczna lat 70-80 XX w. doprowadziły do tego, że torfowisko systematycznie wysycha. Potrzebuje prędkiej i głębokiej ochrony.
Torfowisko jest ogrodzone i zabezpieczone przed wejściem, jednak w prosty i bardzo pomysłowy sposób udostępnione turystom (o, jak bardzo przydałyby się takie instalacje po polskiej stronie Gór Izerskich!).
Niewielka drewniana platforma widokowa, osłonięta kilkoma choinkami nie tylko pokazuje torfowisko, ale informuje o tutejszej przyrodzie rozwieszonymi tablicami.

Wygodny tarasik widokowy pozwala na obserwacje nie tylko jeziorek, ale też ptasiej fauny, której pozyskiwaniu miejsce zawdzięcza nazwę (fot. A. Lipin)

Torfowisko było inspiracją dla rozmaitych ludowych podań. Znaną legendą jest ta o dzwonniku z Hejnic.

Legenda o złym mnichu i dzwonach

W kościele Nawiedzenia Marii Panny w Hejnicach podobno onegdaj dzwonnikiem był gruby i zły franciszkanin. Kiedy zmarł dzwony nie chciały mu zadzwonić na pogrzeb i bez dźwięku kołysały się na wieży. Zaklęcie złamał dopiero doświadczony myśliwy, który odniósł czarnego koguta - duszę dzwonnika - do jeziorek Na Čihadle, na skłonie Černéj hory, będących bramą do piekła, i tam wrzucił do wody.

Aktualizacja: lato 2015 r.