Tysiące dębów, jodeł i buków wysadzą na Liberecku, by gatunkowo wzbogacić drzewostan

Izerska młoda jodełka (źródło: Nadace pro záchranu a obnovu Jizerských hor)

Przeszło 27 tysięcy sadzonek buków, dębów i jodeł za ćwierć miliona koron czeskich wzbogaci gatunkowy skład lasów gminnych na Liberecku. Łącznie 9 gmin przyłączyło się do przedsięwzięcia, którego celem jest biozróżnicowanie zalesienia. W przedsięwzięcie włączyły się: Hrádek nad Nisou, Rynoltice, Bílý kostel, Kryštofovo údolí, Šimonovice, Dlouhý Most, Rádlo, Rychnov u Jablonce nad Nisou oraz krajowy Liberec.

Projekt dla gmin przygotował i będzie go realizować specjalista gospodarki leśnej z wieloletnim doświadczeniem – Jan Duda. Dba o lasy w wielu gminach i stara się wprowadzić stopniową zmianę gatunkowego składu lasu poprzez zwiększenie wiekowej i przestrzennej struktury drzewostanu.
– Ogólnym celem gospodarki leśnej jest osiągnięcie stabilnego, trwałego i wyważonego lasu pełniącego wszystkie swe funkcje. Warunkiem dla jego osiągnięcia i utrzymania jest szacunek dla lasu jako ekosystemu ze złożonymi powiązaniami – wyjaśnia Duda.
Po wielu latach uprawy jednowiekowych monokultur leśnych podlegających całkowitym wycinkom, leśnicy wracają w ostatnich latach do stosowania subtelniejszych sposobów gospodarowania lasami.

To zaś jest niezbędne dla ich długoterminowej, naturalnej i zdrowej egzystencji. Fundacja dla Ochrony i Odnowy Gór Izerskich (Nadace pro záchranu a obnovu Jizerských hor) zwróci gminom nakłady na sadzonki i przyczyni się w ten sposób do wysadzenia wspomnianych gatunków drzew, z opieką których wiążą się wyższe koszty.
– Wysadzenia będą przebiegać w formie tak zwanych podsadzeń, które prowadzą do budowania pionowej struktury lasu. Powstanie las wielopiętrowy. Takie lasy są odporniejsze na zniszczenia wiatrołomowe. Jodła na przykład, dzięki swej umiejętności wzrostu w cieniu, jest z punktu widzenia struktury lasu bardzo ważna – wyjaśnia sens przedsięwzięcia Ondřej Petrovský, dyrektor fundacji, która współfinansuje projekt.

Całkowity budżet projektu przekracza 880 tys. Kč. Gminy zapłacą połowę kosztów poniesionych na sadzonki, które na ich obszarze zostaną wysadzone.
– Dęby a zwłaszcza jodły wymagają długoterminowej i kosztownej ochrony przed uszkodzeniami zwierzyny leśnej. Niezbędne jest wybudowanie wokół nich dostatecznie trwałego ogrodzenia. Przy bukach zaś potrzeba wykonać ochronną powłokę owadobójczą – przybliża problem Petrovský. Nakłady na tę całkowitą ochronę pochłoną kwotę 655 tys. Kč, a gminy sfinansują je ze własnych budżetów.
– O lasy na naszym terenie staramy się dbać jak najlepiej i z długofalową wizją, która utrzyma trwały las dla przyszłych pokoleń. Odpowiedzialna, staranna odbudowa lasu naturalnymi metodami niesie niestety za sobą wyższe nakłady, które jednak w przyszłości wielokrotnie się zwrócą – chwali strategię Gródka nad Nysą, na którego obszarze przybędzie ponad 9 tys. młodych drzewek, jego starosta – Josef Horinka.

Cały projekt został zapoczątkowany już w zeszłym roku. W pierwszej kolejności należało wytypować odpowiednie lokalizacje i odmiany drzew. Przed samym wysadzeniem niezbędne było też wybudowanie 4,3 km dostatecznie trwałych płotów dla ochrony drzewek. Po podjęciu sadzonek z leśnych szkółek ich wysadzenie na przygotowanym miejscu przebiega pod specjalistycznym nadzorem. Cały projekt jest realizowany na powierzchni 3,6 hektara i ukończony zostanie na jesieni tego roku. Łącznie zostanie wysadzone 11200 jodeł, 12380 buków i 3650 dębów. W dalszych latach będzie przebiegać ochrona sadzonek, np. formowanie czy naprawianie płotów.

– Pielęgnacja lasu jest zajęciem długotrwałym, i kiedy dziś zrobimy wszystko co w naszej mocy za szereg lat zwróci się nam to z nawiązką. Jestem tego pewny, że dobrze przygotowany projekt i jego specjalistyczna realizacja, zaowocuje o wiele bardziej jakościowym, naturalniejszym i trwalszym lasem w przyszłości. Tak inwestowane czas i pieniądze na pewno mają sens – wierzy Duda.

Nadace pro záchranu a obnovu Jizerských hor w ubiegłym roku zakończyła inne przedsięwzięcie w Jizerských horách. W jego toku zostało wysadzonych w trzech biocentrach niespełna 84 tysięcy sadzonek pierwotnych gatunków drzew na powierzchni ponad 298 ha. Projekt był udany, więc fundacja zdecydowała o jego kontynuacji na kolejnych obszarach. Bez porozumienia z gminami, które pomogą niemałym udziałem oraz bez wsparcia pozostałych darczyńców i partnerów cały projekt byłoby niezwykle trudno zrealizować. Istotny impuls dostarczyła darowizna firmy Škoda auto, a.s. z programu grantowego "Za każde sprzedane auto w ČR jedno wysadzone drzewo". Załoga Škody zgłosiła się do wysadzania drzewek na jesieni w ramach pracy społecznej.
– To jest niezmiernie cenne, albowiem poza przekazywaniem pieniędzy ukazuje osobiste zaangażowanie ludzi. Wierzymy, że całe przedsięwzięcie osiągnie dobiegnie do pomyślnego finału i wynik będzie korzystny dla przyrody i ludzi – podsumowuje Petrovský.
Dokładają się także inne regionalne przedsiębiorstwa. Fundacja ma z wolontariuszami dobre doświadczenia z innych przedsięwzięć. Firmy w ten sposób stale uczestniczą we wspólnych dobroczynnych akcjach w swej okolicy, a to buduje bezcenną więź pomiędzy mieszkańcami regionu i środowiskiem naturalnym, w którym żyją.

Nadace pro záchranu a obnovu Jizerských hor jest także organizatorem konkursu fotograficznego Zaostřeno na Jizerky. Jego corocznym pokłosiem jest kalendarz z pięknymi fotografiami nadesłanymi przez miłośników Gór Izerskich uzbrojonych w fotokamery. Dochód ze sprzedaży kalendarzów jest przeznaczany na wysadzanie pierwotnych gatunków drzew w Jizerských horach. Każdego roku przybywa chętnych do kupna naściennej "fotogalerii", ale też uczestników konkursu. Jako patron medialny konkursu po polskiej stronie Gór Izerskich otrzymaliśmy informację, że pierwszy Polak zgłosił w tym roku swe fotografie 8 maja br. Mamy nadzieję, że w jego ślady pójdzie jeszcze wielu. Do zamknięcia konkursu pozostały jeszcze bez mała dwa tygodnie – wystarczająco dużo czasu by zrobić dobre zdjęcie.