Fundacja Ivana Dejmala dla Ochrony Przyrody - nowa nazwa dobrze znanej organizacji

Izerska tajemnica (fot. Karel Mudra, źródło: Nadace Ivana Dejmala pro ochranu přírody)

Nadace pro záchranu a obnovu Jizerských hor (Fundacja dla Ochrony i Odnowy Gór Izerskich), zgodnie z zapowiedzią zmieniła nazwę na Nadace Ivana Dejmala pro ochranu přírody (Fundacja Ivana Dejmala dla Ochrony Przyrody). Uhonorowuje drugiego po Aksamitnej Rewolucji ministra ochrony środowiska Republiki Czechosłowackiej, który stał także za powołaniem fundacji. Ivan Dejmal zasłużył się w położeniu fundamentów pod systematyczną ochronę środowiska naturalnego w Republice Czeskiej. Równocześnie fundacja postanowiła swe doświadczenie, zyskane podczas działalności na rzecz odnowy i ochrony przyrodniczego i krajobrazowego środowiska Gór Izerskich, zastosować w innych regionach państwa.

Bodźcem do założenia fundacji w roku 1993 był ponury stan Gór Izerskich z zupełnie wylesionymi partiami wierzchowinowymi.
"Naprawa tej krytycznej sytuacji była naszą główną misją. Z tego powodu dotychczasowa nazwa brzmiała Fundacja dla Ochrony i Odnowy Gór Izerskich. Za naszym powstaniem stał szereg specjalistów i ministrów środowiska naturalnego, a jednym z nich był już nieżyjący Ivan Dejmal", wyjaśnia Ondřej Petrovský, dyrektor fundacji. I. Dejmal należał do najwybitniejszych niekomunistycznych osobowości związanych z ochroną przyrody w Rcz. W istotnym stopniu przyczynił się do wytworzenia długookresowej koncepcji ochrony przyrody i krajobrazu w Czechach. Od początku jej powstania wspierał fundację.

W trakcie ostatnich dwóch dekad stan lasów Gór Izerskich wyraźnie się poprawił – zarówno przez obniżenie imisji zanieczyszczeń, jak i odnowę porostu leśnego w bardziej naturalnym składzie gatunkowym. Wydatkowano na to setki milionów koron.
"Stan środowiska tutaj się wprawdzie poprawił, jednakże nie ma miejsca na bezkrytyczny optymizm. Góry Izerskie nadal wymagają naszej uwagi i wsparcia, choć nie musi tego oddawać nazwa fundacji. Dotychczasowa była adekwatna do stanu krainy w końcu lat 80. i początku 90. minionego stulecia", mówi František Pelc, przewodniczący rady fundacji. W związku z tym fundacja uwspółcześniła swe cele i funkcje, które nadal będą nastawione na odnowę i ochronę środowiska przyrodniczego i krajobrazowego przede wszystkim w Górach Izerskich, lecz nie będą wykluczać wsparcia wyjątkowo pożytecznych projektów ochrony przyrody także poza tym obszarem, w innych zakątkach RCz, ewentualnie za granicą.

Logo Nadace Ivana Dejmala pro ochranu přírody

Fundacja dotychczas wsparła setki mniejszych i większych projektów kwotą przekraczającą 18 milionów koron. Udało się jej zbudować stabilny kapitał fundacyjny, co czyni z niej ważną, działającą na terenie całego państwa, fundację w sektorze środowiska naturalnego. Nadal chroni i odnawia środowisko przyrodnicze i motywuje ku temu społeczność. Dostarcza niezależną pomoc finansową organizacjom i jednostkom, których aktywność stoi w zgodzie z misją fundacji. Regularnie przechodzi kompleksową ocenę i jest posiadaczem certyfikatu Znak Jakości, przyznawanego przez Forum Darczyńców zaufanym fundacjom.

Aktualnie wśród celów fundacji jest budowa ekologicznie stabilnych drzewostanów leśnych z gatunkami bliskimi naturalnym i strukturą przestrzenną niezbędną naturalnemu i zdrowemu lasowi. Fundacja uczestniczy też w projektach zwiększenia retencji wody w krainie, sposobami bliskimi naturalnym.
"Naszym długookresowym celem jest także rozwijanie pozytywnej relacji ludzi z przyrodą i motywowanie społeczności do potrzeby jej ochrony. Naszą wizją jest czyste, naturalne, różnorodne gatunkowo przyrodnicze i krajobrazowe środowisko oraz społeczność, która dostrzega reguły zrównoważonego życia", uzupełnia Petrovský.

Fundacja zaprezentowała nowe logo, i gruntownie przebudowano też jej internetowy serwis informacyjny. Dostępny jest pod nowym, zgodnym z nazwą, adresem: www.nadaceivanadejmala.cz. Na interaktywnych mapach można przeglądać projekty, którym fundacja pomaga. Pomóc im może każdy – zakupem kalendarza ściennego Zaostřeno na Jizerky albo wpłatą pieniężną. Ze strony dowiedzieć się też można o programach grantowych, regularnie ogłaszanych konkursach fotograficznych i oczywiście o samej fundacji.
"Stara strona internetowa już nie odpowiadała współczesnym standardom. Wykorzystaliśmy więc zmianę nazwy do jej przerobienia. Odwiedzających chcemy wciągnąć do naszej działalności i poprowadzić ich po projektach, w których uczestniczymy", przedstawia nowości Jakub Trsek, prowadzący kancelarię fundacji.
Nowa identyfikacja wizualna ma w nowoczesny sposób oddziaływać na zmysły i przekazywać misję fundacji oraz wskazywać na tematykę, której poświęca uwagę.

Ku pamięci zasłużonego ekologa

Ivan Dejmal (źródło: Nadace Ivana Dejmala pro ochranu přírody)

Inż. Ivan Dejmal urodził się 17 października 1946 r. w Trmicach k. Ujścia nad Łabą. Zbudował podstawy systematycznej ochrony środowiska naturalnego w Republice Czeskiej. Uczestniczył w powstaniu Karty 77 i zaczął pracować w jej grupie ekologicznej. W 1987 r. założył i później redagował "Biuletyn Ekologiczny". W latach 1991-2 był drugim niekomunistycznym ministrem środowiska naturalnego i wydatnie przysłużył się powstaniu, wspieranego przez rząd Programu Odnowy Obszarów Wiejskich. Następnie pracował w Czeskim Instytucie Ekologicznym i był dyrektorem Czeskiego Instytutu Ochrony Przyrody. Działał między innymi w Towarzystwie Krajobrazowym, Stowarzyszeniu dla Zrównoważonego Życia, w sekcji ekologicznej Akademii Chrześcijańskiej, w Stowarzyszeniu Odnowy Wsi oraz w nowym Instytucie Pamięci Narodowej. Od roku 1995 jako niezależny specjalista działał w zakresie ochrony przyrody i krajobrazu. Uczestniczył w dziesiątkach opracowań planów zagospodarowania przestrzennego, projektach rewitalizacyjnych, pracował jako doradca ministrów, ekspert Banku Światowego przy oszacowywaniu wpływu programów i projektów na środowisko naturalne. Był aktywny we wielu ruchach i pozarządowych organizacjach non-profit.
Zmarł nagle w 2008 r. W tym samy roku otrzymał pośmiertnie Nagrodę Josefa Vavrouška przyznaną przez Fundację Karty 77 i Fundację Partnerstwa. Ivana Dejmala uhonorowano za życiowy, wzorowy, ludzki, obywatelski i zawodowy wkład w uprawianie politycznego, społeczno-ekonomicznego i naturalnego środowiska oraz za niesłabnącą energię, którą od czasów studenckich pożytkował na przywrócenie wolności, demokracji, praworządności, przyzwoitych warunków życia i zdrowia publicznego, ale też ochrony przyrody i krajobrazu, jako środowiska życia innych żywych stworzeń.
Ważną rolę odegrał także przy powstaniu Nadace pro záchranu a obnovu Jizerských hor (Fundacji dla Ochrony i Odnowy Gór Izerskich), która od roku 2017 dla przypomnienia jego zasług przyjęła nazwę Nadace Ivana Dejmala pro ochranu přírody (Fundacja Ivana Dejmala dla Ochrony Przyrody).