Wypełniona po brzegi sala ledwo zmieściła tłumnie przybyłych miłośników Gór Izerskich. Stare slajdy i znakomici goście były wystarczającą zachętą

Okładka książki JIZERSKÉ HORY na starých diapozitivech, Miloslav Nevrlý, Roman Karpaš)

We wtorek 25 października 2011 r. o godzinie 19³⁰ w stylowej sali Centrum Kultury w libereckich Lidových sadach miała miejsce premiera książki opowiadającej o zapomnianych jeszcze do niedawna dziejach Górach Izerskich. Zapomnianych do niedawna w Polsce, ale nie w Czechach, gdzie grupa pasjonatów tych gór od kilku lat systematycznie je opisuje i fotografuje, badając ich dzieje, przyrodę, folklor, bogactwa mineralne i naturalne. Do grona tego należą autorzy książki-albumu Miloslav Nevrlý i Roman Karpaš oraz ich współpracownicy: Blažena Hušková, Otokar Simm, Siegfried Weiss i Herbert Endler.

W uroczystej premierze książki wzięła udział także grupa radnych Rady Miejskiej Szklarskiej Poręby oraz Feliks Rosik - sekretarz Urzędu Miasta. Przewodniczący Związku Gmin Karkonoskich Mirosław Kupis podziękował autorom za ich pracę i wręczył album z ubiegłorocznej edycji międzynarodowego festiwalu hutniczego "EKOGLASS FESTIWAL 2010". Należy podkreślić, że Szklarska Poręba od lat współpracuje z leżącymi po drugiej stronie granicy partnerskimi gminami Harrachovem i Korenovem, stąd i obecność przedstawicieli miasta pod Szrenicą na premierze tej książki nie była sprawą przypadku.

Czescy autorzy postanowili Góry Izerskie pokazać inaczej, w sposób doprawdy niezwykły, z perspektywy minionych lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w. Na 132 stronach zamieścili fotografie miejsc takich, jakimi były one w Górach Izerskich przed czterdziestu i kilku laty. Książka składa z dziewięciu tematycznych rozdziałów, poświęconych poszczególnym regionom Gór Izerskich, ze szczególnym uwzględnieniem okolic Kristianova, Smrka i Jizerki.

Polskiego czytelnika szczególnie może zainteresować rozdział poświęcony naszej części gór opisanej przez przyrodnika, muzealnika z Severoceskeho Muzea w Libercu - Miloslava Nevrlego. Jak wspomina Milo - Miloslav Nevrlý, zaopatrzony w stałą przepustkę odwiedzał wielokrotnie polską część Gór Izerskich, przekraczając pilnie strzeżoną granicę na przejściu w Harrachovie-Jakuszycach. Zwykle przejście graniczne pokonywał na swoim starym rowerze, który był poskładany z części kilku innych bicykli; stąd też otrzymał od żołnierzy Wojsk Ochrony Pogranicza żartobliwy przydomek: "Pan na kolorowym rowerze".

(Źródło: JIZERSKÉ HORY na starých diapozitivech, Miloslav Nevrlý, Roman Karpaš)

W książce możemy zapoznać się z dawnym widokiem ulicy Jedności Narodowej - głównej ulicy Szklarskiej Poręby z nieistniejącą już "Drogerią Górską", Barem Mlecznym "Bajka" czy znajdującym się obok gmachu poczty punktem usługowym o nieco tajemniczo dziś brzmiącej nazwie "Elektryczne podnoszenie oczek". Kolejne zdjęcia i wspomnienia Miloslava Nevrlýego pochodzą z Wysokiego Kamienia, grupy skalnej Zawalidroga, Zakrętu Śmierci, czynnej w tym czasie kopalni "Stanisław" czy uzdrowiska w Świeradowie Zdroju. Osobną serię zdjęć poświęcono Polanie i Izerskiej Łące, wspominając dzieje osady Gross-Iser. Na zdjęciach pochodzących z 1961 r. nie znajdziemy zniszczonych już po wojnie budynków tej niegdysiejszej wsi, którą ze względu na panujący tutaj surowy klimat określano mianem "kleine Sibirien" ("mała Syberia"). Kolejne zdjęcia pochodzą z Orla, gdzie w latach 1754-1890 znajdowała się znana z produkcji millefiori - szkła tysiąca kwiatów huta. Przedstawiają one ówcześnie zdemolowany budynek dawnej leśniczówki, dzisiejszej Stacji Turystycznej Orle i znajdującą się w pobliżu placówkę W.O.P. Inne jeszcze zdjęcie ukazuje formację skalną Stary Zamek, znajdujące się na obrzeżach Kobylej Łąki miejsce, które przed laty Will Erich Peuckert określał jako tajemniczy Zamek Wieczorny.

Książkę o minionych Górach Izerskich najprościej i najtaniej nabyć można bezpośrednio od Romana Karpaša za pośrednictwem poczty elektronicznej pod adresem www.nakladatelstvirk.com .

Velice vám děkuji za tuto knihu!

JIZERSKÉ HORY na starých diapozitivech

• Miloslav Nevrlý, Roman Karpaš
• pełno kolorowa, 132 stron, format 21 × 23 cm, twarda okładka
• cena detaliczna 495 Kč
• wydawca: Roman Karpaš RK (Nakladatelství RK)
• karpas@volny.cz
• www.nakladatelstvirk.com